بهینه سازی الگوی کشت با استفاده از برنامه ربزی آرمانی (مطالعه موردی: حوضه آبریز قره سو)

Authors

Abstract:

سابقه و هدف: با توجه به رشد روزافزون تقاضای آب در بخش های مختلف از یک طرف و کاهش نزولات جوی و عدم توازن مکانی و زمانی آن از طرف دیگر باعث شده که کمبود آب یکی از مشکلات اساسی کشاورزان مناطق مختلف باشد که برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی و خطر افت سطح سفره‌های آب زیرزمینی را در پی خواهد داشت. بر این اساس برنامه‌ریزی جهت استفاده بهینه از منابع آب موجود با معرفی الگوی کشت مناسب با در نظر گرفتن سود حداکثری و مصرف حداقلی آب ضروری است. لذا در این پژوهش ضمن مقایسه دو روش برنامه ریزی خطی معمولی و برنامه ریزی آرمانی، الگوی کشت بهینه و میزان برداشت بهینه از منابع آب زیرزمینی در شهرستان های گرگان و کردکوی واقع در استان گلستان که بخش اعظمی از آن‌ها در حوضه آبریز قره‌سو قرار گرفته است، معرفی می-گردد. مواد و روش: حوضه آبریز قره‌سو واقع در استان گلستان به علت دارا بودن بخش مهمی از اراضی کشاورزی و همچنین قطب مهم کشاورزی استان، به عنوان منطقه مطالعاتی در این پژوهش در نظر گرفته شده‌اند. پس از تهیه اطلاعات مربوط به سطح زیرکشت، هزینه تولید و قیمت فروش محصولات عمده کشاورزی، نیاز خالص آبیاری با لحاظ راندمان آبیاری و با استفاده از نرم‌افزار NETWAT محاسبه شد. با جمع آوری اطلاعات مربوط به پتانسیل برداشت آب زیرزمینی، الگوی کشت بهینه و میزان برداشت بهینه آب زیرزمینی با دو روش برنامه ریزی خطی متعارف و آرمانی با در نظر گرفتن محدودیت بازار فروش و همچنین لحاظ کردن آرمان‌های افزایش سود و کاهش مصرف آب تعیین و با یکدیگر مقایسه گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد که با لحاظ الگوی کشت بهینه پیشنهادی حاصل از مدل برنامه‌ریزی خطی متعارف می‌توان مصرف آب را در دو شهرستان گرگان و کردکوی به ترتیب 6/19 و 8/8 درصد کاهش و سود حاصل از تولید محصولات کشاورزی را در شهرستان‌های گرگان و کردکوی به ترتیب 6/12 و 4/10 درصد افزایش داد. مدل برنامه‌ریزی خطی متعارف کاشت محصولاتی از قبیل گندم، برنج، سیب‌زمینی و ذرت علوفه‌ای را در شهرستان گرگان و محصولات گندم، برنج، سویای بهاره دیم و پنبه تابستانه در شهرستان کردکوی را پیشنهاد می‌دهد در صورتیکه مدل برنامه‌ریزی آرمانی الگوی کشت بهینه را با افزایش 5 درصد سود در هر دو شهرستان، همراه با کاهش 46 و 47 درصد مصرف آب به ترتیب در دو شهرستان گرگان و کرکوی ارائه می‌دهد. نتایج مدل برنامه‌ریزی آرمانی نشان داد که بیشترین کشت در شهرستان گرگان می بایست گندم، برنج، گوجه‌فرنگی، کلزا و در شهرستان کردکوی گندم، برنج و سویای بهاره دیم باشد. نتیجه‌گیری: نتایج مدل برنامه ریزی خطی به کار رفته در این تحقیق متعارف و آرمانی جهت معرفی الگوی کشت بهینه در شهرستان‌های گرگان و کردکوی نشان داد که الگوی فعلی کشت در وضعیت بهینه نیست ولی می‌توان با استفاده از نتایج این پژوهش مصرف آب را که یک کالای ارزشمند در این منطقه است تا 46 درصد در شهرستان گرگان و 47 درصد در شهرستان کردکوی کاهش داد و این کاهش مصرف آب نه تنها با کاهش سود بلکه با افزایش سود 5 درصدی در هر دو شهرستان نیز همراه خواهد بود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

شبیه سازی فرآیند بارش- رواناب در حوضه آبریز قره سو با استفاده از مدل WMS

برآورد رواناب حاصل از بارش­های جوی اهمیت خاصی در مطالعات هیدرولوژی، مدیریت حوضه­های آبخیز و حفاظت آب و خاک دارد. استفاده از مدل­های شبیه­ساز بارش- رواناب همانند WMS در سال­های اخیر گسترش فراوانی یافته است. این مدل با تلفیق امکانات GIS و مدل­های هیدرولوژیکی رایج به ابزاری قدرتمند برای شبیه­سازی فرآیندهای هیدرولوژیکی حوضه­های آبخیز تبدیل شده است. در این مطالعه برای پیش بینی سیلاب حاصل از بارش حوض...

full text

تعیین الگوی بهینه کشت با استفاده از برنامه ریزی آرمانی فازی مطالعه موردی: استان خراسان رضوی

استفاده از مدل های انعطاف پذیر برای تعیین الگوی بهینه کشت در مناطق مختلف از جمله مواردی است که مورد توجه محققین قرار دارد. در مطالعه حاضر سعی بر آن شده است که از انواع متفاوت مدل های آرمانی فازی برای تعیین الگوی کشت در استان خراسان رضوی استفاده شود. سه نوع الگوی بهینه کشت با وزن های متفاوت در تابع هدف برآورد شد. گندم، جو، ذرت دانه ای، چغندر قند، پنبه و گوجه فرنگی جزء محصولات مورد مطالعه می باشن...

full text

بررسی روابط مکانی ـ زمانی بار رسوب معلق با بارش حوضه (مطالعه موردی: حوضه ی آبریز قره سو)

تحقیق حاضر با هدف تشخیص و تعیین تغییرات زمانی ـ مکانی رسوب­دهی در حوضه‌­ی آبریز قره­سو واقع در استان اردبیل انجام شده است. به منظور ارایه‌ی مدلی برآوردی از بار رسوبی زیرحوضه­های مورد نظر، روابط زمانی ـ مکانی رسوب ­دهی با بارش حوضه مورد آزمون قرار گرفت. برای انجام این تحقیق از داده ­های 6 ایستگاه باران­ سنجی و هیدرومتری طی یک دوره‌ 22 ساله استفاده گردید. روش تحقیق مبتنی بر تحلیل­ های آماری رگرسی...

full text

شبیه‌سازی بیلان آب حوضه آبخیز با استفاده از مدل SWAT (مطالعه موردی: حوضه قره سو استان گلستان)

در این تحقیق، بیلان آبی حوضه قره‌‌سو استان گلستان با استفاده از مدل SWAT شبیه‌‌سازی شد. هدف اصلیِ تحقیق، آزمون کارایی مدل و قابلیت استفاده از آن به عنوان شبیه‌ساز بیلان آب در آبخیز قره‌سو می‌باشد. ابتدا اطلاعات ورودی مدل تهیه و مدل با این داده‌ها اجرا شد. به‌‌منظور مشخص کردن پارامترهای مهم مدل، آنالیز حساسیت با روش "هر بار یک پارامتر" انجام شد. سپس واسنجی مدل به‌صورت دستی و سپس با روش خودکارِ SUF...

full text

رویکرد محیط زیستی در تعیین الگوی کشت بهینه با استفاده از مدل برنامهریزی آرمانی (مطالعه موردی: منطقه ورامین)

با توجه به افزایش سریع جمعیت کشور، نیاز به تولید بیشتر محصولات کشاورزی بیش از پیش در جامعه احساس میشود. اما افزایش تولیدد  همیشه یا با افزایش سطح زیر کشت و یا با مصرف هر چه بیشتر سموم و کودهای شیمیایی همراه بوده است. به دلیل اید   کده  اسدتااده  از سموم و کودهای شیمیایی میتواند خطرات جدی برای محیط و سلامت جامعه ایجاد نماید. هدف از مطالعده  حاضدر ، تعیدی   الگدوی  بهینده  کشت محصولات کشاورزی، با...

full text

ارزیابی و پهنه‌بندی محیط‌زیستی پتانسیل فرسایش خاک با استفاده از مدلRUSLE (مطالعه موردی: حوضه آبخیز قره-سو)

آگاهی از میزان فرسایش و پهنه‌بندی مناطق می‌تواند نقش مؤثری در امر حفاظت از خاک داشته باشد. هدف از تحقیق، تهیه نقشه پتانسیل هدررفت خاک براساس معادله تجدید نظر شده جهانی هدررفت خاک در حوضه آبخیز قره‌سو است. میزان هدررفت خاک از تلفیق فاکتور‌های فرسایندگی باران، فرسایش‌پذیری خاک، طول و درجه شیب، پوشش گیاهی و عملیات حفاظتی حاصل گردید. نتایج نشان داد که مقادیر فرسایش از صفر تا بیش از 650 تن در هکتار ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 27  issue 1

pages  163- 180

publication date 2020-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023